Genel

Kanunlarımızda Su Tahsisi ve Yargı Kararları

• 15.11.2015
• Yazar:Avukat Nihal Camlİbel
• (0) Yorum
• 1248

Nihal Çamlıbel Hukukçu- DSİ Eski Hukuk Müşaviri ADA Hidro Mühendislik 15 11 2015 6200, 1053 Ve 167 Sayılı Kanunlarda Ve 662 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Tahsis İle İlgili Hükümler aşağıda özetlenmiştir. 6200 SAYILI KANUNLA DSİ’YE VERİLEN GÖREVLER

• Madde 1- (Değişik madde: 11/10/2011-KHK/662/49.md.)    

            Bu Kanunun amacı; yerüstü ve yeraltı sularının zararlarını önlemek ve/veya bunlardan çeşitli yönlerden faydalanmak maksadıyla bu Kanun ve ilgili diğer mevzuatla verilen görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak üzere; Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı, kamu tüzel kişiliğine sahip, merkezi Ankara'da bulunan özel bütçeli bir kuruluş olan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün kuruluş, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlemektir. Madde 2 – Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünün vazife ve salahiyetleri şunlardır:

1. a) Taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek
2. b) Sulama tesislerini kurmak, sulama sahalarında mevcut parsellerin tamamını veya aksamını gösterir harita ve planları yapmak veya yaptırmak ve icabı halinde kadastrosunu yaptırmak;
3. c) (Değişik fıkra: 11/10/2011-KHK/662/50.md.) Sulak alanları ıslah etmek, erozyon ve rüsubat kontrolü ile ilgili etüt ve planlama işlerini yapmak veya yaptırmak, kendi tesislerini korumaya yönelik erozyon kontrolü maksatlı ağaçlandırma çalışmaları yapmak,
4. d) (a) ve (b) fıkralarındaki faaliyetlerle ilgili olmak şartıyla sudan ve zaruret halinde yardımcı diğer kaynaklardan enerji istihsal etmek;
5. e) Şehir ve kasabaların içme su ve kanalizasyon projelerini tetkik, tasdik ve murakabe etmek;

Köy içme suları için teknik organizasyon ve murakabeyi sağlamak ve bu iş için Bayındırlık Müdürlükleri emrinde çalışacak lüzumlu bilgiye sahip elemanları yetiştirmek;

1. f) Akar sularda ıslahat yapmak ve icabedenleri seyrüsefere elverişli hale getirmek;
2. g) Yukardaki fıkralarda yazılı tesislerin (Çalıştırma, bakım ve onarım dahil) işletmelerini sağlamak;

Madde 2 (devamı)

1. h) Yukarıdaki fıkralarda yazılı işlerle ilgili olmak üzere rasat, tecrübe, istatistik, araştırma ve her türlü istikşaf işlerini yapmak ve ezcümle toprağın cins ve karakterini, yetiştirilecek mahsul nevilerini ve elde edilecek zirai, iktisadi faydaları ve verimlilik derecelerini tesbit etmek ve bu mevzularda gerekirse ilgili vekalet ve müesseselerden faydalanmak, amenejman planları hazırlamak ve bunları, temin edecekleri fayda ve ele alınmalarındaki zaruretlere göre seçmek, sıralamak ve Vekalete teklif etmek;
2. i) Yukarıdaki fıkralarda yazılı işlerin her türlü etüd ve projelerini yapmak veya yaptırmak;

…

1. p) (Ek : 11/10/2011 - KHK - 662/50 md.) Kullanılmış suları tekrar kazanmak maksadıyla gerekli tesisleri yapmak veya yaptırmak,
2. r) (Ek : 11/10/2011 - KHK - 662/50 md.) İşletmeye açılan hidroelektrik santrallerin su kullanım hakkı anlaşmalarına uygun olarak işletilip işletilmediğini kontrol etmek, bunlarla ilgili her türlü hesap ve tahsilât işlemlerini yapmak,
3. s) (Ek : 11/10/2011 - KHK - 662/50 md.) Sınıraşan ve sınır oluşturan sular konusunda görev alanı ile ilgili çalışmalar yapmak,

Madde 38- (Değişik : 11/10/2011 - KHK - 662/55 md.)

• DSİ’nin gelirleri şunlardır:

…

1. g) Su tüketimi olmayan tahsisler hariç olmak üzere, tahsis edilen sulardan alınacak bedeller ile balıkçılık üretimine yapılan su tahsislerinden elde edilen gelirler.

DSİ’NİN SU TAHSİSİ  YETKİSİ İLE İLGİLİ YARGI KARARLARI İdari yargıya intikal eden ihtilaflarda idari yargının verdiği kararlar, Türkiye’de hangi umumi suyun hangi kamu hizmetine tahsis edilmesi gerekeceği konusunda karar vermeye, tahsise, tahsisi kaldırmaya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nün yetkili olduğu hususunu açıkça ve kesin bir biçimde ortaya koymuş ve böylece 6200 sayılı kanunun 1. ve 2. maddelerinin yorumundan çıkarılan kamuya ait suların planlama ve tahsis yetkisinin Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne ait olduğu hususu yüksek yargı organları (Yerel İdare Mahkemeleri, Yargıtay ve Danıştay) tarafından pekiştirilmiştir.   167 SAYILI KANUNDA  TAHSİSLE İLGİLİ HÜKÜMLER

• Madde 1 – Yeraltı suları umumi sular meyanında olup Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.Bu suların her türlü araştırılması, kullanılması, korunması ve tescili bu kanun hükümlerine tabidir.
• Madde 3 – (Değişik: 4/7/1988 - KHK - 336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990 - 3612/37 md.) Sınırları ve yapısal özellikleri belirlendikçe yeraltısuyu sahaları, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine, ilgili bakanlıkça "Yeraltısuyu İşletme Alanları" kabul ve ilan edilir.
• Madde 4 – Yeraltı suyu işletme sahaları içinde 8 inci madde hükmüne göre belge alınarak açılması gereken kuyuların adedi, yerleri, derinlikleri ve diğer vasıflarıyla çekilecek su miktarı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından tayin ve tespit edilir.
• Madde 10 – Arama belgesine dayanarak arazisinde yeraltı suyu bulunan kimse, bu suyu kullanabilir. Ancak, bir ay içinde Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğüne müracaat ederek kullanma belgesi alır.
  • (Ek fıkra: 13/2/2011-6111/126 md.) Kuyu, galeri, tünel ve benzerlerine çekilecek yeraltı suyu miktarının tespitini sağlayacak ölçüm sistemleri kurulmadan, kullanma belgesi verilemez. Bu ölçüm sisteminin özellikleri yönetmelikle belirlenir.

1053 SAYILI KANUNDA  TAHSİSLE İLGİLİ HÜKÜMLER

• 18 Nisan 2007 tarih ve 5625 sayılı kanunun 4. maddesi ile 1053 sayılı kanunun adı "Belediye Teşkilâtı Olan Yerleşim Yerlerine İçme, Kullanma ve Endüstri Suyu Temini Hakkında Kanun" olarak değiştirilmiştir.
• 5625 sayılı kanunun 3. maddesi ile 1053 sayılı kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
  • "Kamu Yatırım Programında yer almak şartıyla belediye teşkilâtı olan yerleşim yerlerinin içme, kullanma ve endüstri suyunun temini hizmetleri ile Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün sağlık ve çevre açısından acil tedbirler alınmasını gerekli gördüğü öncelikli atık su arıtma ile ilgili yatırım hizmetleri için gelecek yıllara yaygın yüklenmelere girişmeye Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yetkilidir."