HAVZA BAZINDA YAĞIŞIN EL NİNO VE LA NİNA İLE İLİŞKİSİ

Genel

HAVZA BAZINDA YAĞIŞIN EL NİNO VE LA NİNA İLE İLİŞKİSİ

15.04.2023
Yazar:admin
(0) Yorum
232

HAVZA BAZINDA YAĞIŞIN EL NİNO VE LA NİNA İLE İLİŞKİSİ

Mahmut KAYHAN , İlker ALAN

Çalışmanın Amacı: Havzalarda su yönetimi bakımından yağışların uzun vadeli tahminlerini yapabilmek amacıyla El Niño ve La Niña ile ilişkisini araştırmak.

BAŞLARKEN

Bu çalışmada “El Niño ve La Niña olaylarının neden olduğu ve bunların oluşmasını tetikleyen faktörler nelerdir?” gibi konulara girmek yerine belirli zaman aralıklarında gerçekleşen bu hadiseler Türkiyede havza bazında yağış klimatolojisi bakımından ne türden etkilere sebep olmaktadır? Bu etkinin oransal (%) olarak ne kadarlık bir tutarlığa sahip olduğu gibi konular üzerine çalışıldı. Coğrafi konum itibariyle, denizlere olan yakınlığı ve mevsimlere bağlı olarak Türkiyeyi etkileyen basınç sistemleri ve topoğrafik özeliklerinin iklim üzerinde meydana getirdiği etkileri nedeniyle yağış türleri yanında, miktarları ve oluşan yağışın yıl içerisindeki zamansal dağılımı ile yağışın şiddet tekerrür analizlerinde farklılıklar göstermektedir. Bu çerçevede sadece meteorolojik verilerin istatistiksel analizlerine bakarak herhangi bir meteorolojik parametrenin Türkiye ortalamasını alıp kullanmak veya belirlenmiş bir küresel meterolojik veya oşinoğrafik olayın Türkiye’ye etkisi şudur demek hataya sebep olacaktır. Bu nedenle her bir meteorolojik olayın etkisine havza bazında bakılması gerekir. Yani, her bir havzada gerçekleşen yağışın kaynakları kendine özgü olduğundan havzadaki yağışın şekli, miktarı ve yıl içindeki dağılımıda kendine özgüdür. Şekil - 1 Türkiye Topoğrafik haritası. Küresel anlamda bilinen en etkili meteorolojik olaylardan biriside Nino (El Niño ve La Niña) olaylarıdır. Kısaca, Pasifik okyanusunun ekvatoryal bölgesinde okyanus yüzey sıcaklıklarındaki normallare göre ısınma ve soğuma anomalileri şeklinde gerçekleşen bu olaya yüzeysel olarak bakmak gerekir. Bu amaçla Pasifik Okyanusunda gözlem yaparak konuyu inceleyen kurululuşlardan birisi olan NOAA (Amerika Birleşik Devletler Ulusal Okyanus ve Atmosfer Birimi) tarafından yapılmış analizler kullanılmıştır. 2 Bunun amaçla, http://www.pmel.noaa.gov/tao/elnino/nino-home.html# sitesinden faydalanarak El Niño ve La Niñayı anlamaya çalıştık.