İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, KURAKLAŞMA VE ÇÖLLEŞME İLE SAVAŞIMIN ÖNEMİ VE BAZI ÖRNEKLER
- 01.08.2021
- Yazar:Doç Dr A. Ergin Duygu
- (0) Yorum
- 655
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, KURAKLAŞMA VE ÇÖLLEŞME İLE SAVAŞIMIN ÖNEMİ VE BAZI ÖRNEKLER
A. Ergin Duygu
Doç. Dr.(E)
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Ana Bilim Dalı
Ankara, Türkiye
ÖZET
Nüfus artışı ve sanayileşmeyle süreklilik kazanan, giderek hızlanan iklim değişikliğiyle artan kuraklaşma, erozyon, çoraklaşma, çölleşme, ormansızlaşma, sel ve taşkınlar ile kasırgalar, tayfunlar gibi afetlerin zararları yanında buzulların erimesi ve biyoçeşitlilik kaybı yüzyılın temel sorunlarıdır. Yaygınlaşan susuzluk, açlık, fakirleşme, ekolojik göç, aşırı üretim ve tüketim yanında fakirlik kaynaklı doğa tahribi kısırdöngüsü Akdeniz Havzası ve Türkiye'yi de etkilemektedir. Bu çerçevede çözümü giderek zorlaşan sorun ekolojik koşulların zorlayıcı etkileri artarken sürdürebilir kalkınmayı gerçekleştirebilmektir. Bunun için de çevresel kısırdöngüyü kırma konusundaki bilimsel çabaların özünü oluşturan bütünsel yaklaşımların temel prensiplerini, uygulamadaki başarıları ve yeterliliklerini, geleceğe dönük projeksiyonları irdeleyerek uzun erimli planlar yapmaktır.
AMAÇ
Bilindiği üzere sürdürülebilir kalkınma (SK) kavramı ilk kez Dünya Çevre ve Gelişme Komisyonu’nun 1987 yılında yayımladığı “Ortak Geleceğimiz” başlığını taşıyan Bruntland Raporu’nda kullanılmıştır (1). Raporda “sürdürülebilir kalkınma (SK) bugünün gereksinimlerini karşılarken gelecek nesillerin kendi gereksinmelerini karşılama olanaklarını ortadan kaldırmayan kalkınma olarak tanımlanmış, doğal ve üretim sermayeleri dengesinin gözetilmesi, kirlenerek tükenen doğal kaynakların giderilemez maliyetlerinin gelecek kuşaklara taşınmaması gereği vurgulanmıştır. Çevresel maliyetlerin bir kuşakta adil dağılımının ve yoksulların gereksinimlerinin önemi belirtilmiş, teknolojiyle toplumsal örgütlenme ve ekosistemin etkileri giderme kapasitesinin kısıtlayıcılığına dikkat çekilmiştir. Çevre kalitesi, ekosistem dengeleri ve biyolojik çeşitlilik ise 1992 Birleşmiş Milletler (B.M.) Çevre ve Kalkınma Konferansı tarafından ele alınmıştır. Konferans sonuçlarını değerlendiren bir makalede Rio’da sosyolojik, sosyoekonomik etkenlerle çevresel öğelerin etkileşiminin kabulüyle uzun erimli sürdürülebilirlik için dengelerinin gözetilmesi amacıyla bilimin kullanılması, hızla yoğunlaşan sorunların ağırlığının tanınmasının önemi
belirtilerek SK konusunda uzmanlaşmış, donanımlı, vizyon sahibi ve interdisipliner çalışan kadrolara duyulan gereksinimin büyüyeceğinin görüldüğü belirtilmiştir (2) .
Konferansta benimsenen uluslararası belgelerden Gündem 21 SK için istihdam ve gelir artışıyla yoksulluğun 2015'te yarıya indirilerek sıfırlanması için insan gücüne yatırımı, kırsal ve kentli yoksullara, kadınlar ve çocuklara yönelik etkinlikleri ve yoksul bölgelerde sağlıklı, sürdürülebilir çevre yönetimine kaynak ayırılmasını öngören bütünsel yaklaşımı olan ulusal programları hedeflemiştir (3). Sürdürülemez üretim ve tüketime karşı SK bilgisinin geliştirilerek yayılması, uluslararası veri toplama ve araştırmalar, emisyon azaltımı, ozon tabakasının korunması yanında su, toprak, tarımsal arazi, ormanlar ve tüm ürünlerinin sürdürülebilir kullanımının gereken yaygınlık ve etkinlikle yapılamadığı sonucuna varılmıştır. Çölleşen, kuraklaşan ekosistemlerin izlenmesi, su kaynaklarının ve kalitelerinin, tatlı su ekosistemlerinin korunması, sürdürülebilir temiz su ve besin üretimiyle kırsal gelişme için bütüncül plan ve anlaşmaların benimsenmesi gereği vurgulanmıştır. Bilgi gereksiniminin, kararların sağlıklı bilgiye dayandırılması gereğinin altı çizilmiştir (4).
Bu makaledeki amaç da B.M.in “küresel düşünce, yerel etkinlik” sloganı gereğince küresel İD’in tüm yönleriyle anlaşılarak ciddiye alınması gereğini anımsatmak ve ülkemizi etkileyen kuraklaşmayla çölleşme çerçevesinde yaşamın temel taşı suyun kıtlaşmasının SK açısından kısıtlayıcılığını azaltabilmek için alınabilecek önlemler konusunu bazı örneklerle irdelemektir.
Makalenin tümü için lütfen tıklayınız
Yorumlarınızı Bizimle Paylaşın
Sadece üyelerimiz yorum yapabilir, hemen ücretsiz üye olmak için Tıklayın