Antik Dönemden Orta Çağa Çevre Sorunları Tarihi
(E) Doç. Dr. Ergin Duygu
Kilvert’in makalesinin başlığında yer verdiği üzere konu üzerinde çalışan bilim insanları antik çağlardaki uygarlıkların çevre üzerinde zannedilenden daha fazla etki yaptıklarını görmüşlerdir [“Ancient civilisations had a bigger impact on Earth's environment than we thought “ (1)].
Araştırıcı Yerküre’nin ekolojisinin insan topluluklarınca etkilenmesinin genelde 3 000 yıl öncesine kadar uzandığının belirtildiğini aktarmıştır. Diğer bir araştırmada ise en ünlü çöllerden olan Sahra’nın oluşumuna insanlığın katkıları sorgulanmıştır (2); yeni araştırmaların Sahra bölgesinin 10,000 yıl önce verimli, zengin bir bitki örtüsüne sahip olup, kısa sayılacak bir sürede günümüzdeki çöle dönüşmüş olmasının insan etkisini gösterdiğini vurgulamıştır. Yapılan incelemelerin daha önceki doğal değişimlere dayandırılan görüşleri kesin olarak çürüttüğü tezini desteklediği vurgulanmıştır. Doğu Asya’da Neolitik çağda, Cilalı Taş devrinde yaşamış olan toplulukların peyzaj üzerindeki baskısı sonucunda Munson etkisinin kıyılardan içeri sokulmasının kısıtlandığı kuramlarını desteklemiş olduğu eklenmiştir. Buna benzer gelişmelerin Avrupa, K. Amerika’da da olduğunu destekleyen kanıtların çokluğuna da dikkat çekilmiştir. 8,000 yıllık arkeolojik kanıtların da Sahra Çölü bölgesini kaplayan ve Nil kıyılarından içeri yayılan zengin bitki örtüsünün kıyılardan başlayarak batıya doğru makiliğe dönüştüğünü göstermesinin önemi üzerinde durulmuştur. Tarımsal etkinlikler yanında hayvancılığın bitki örtüsünü zayıflatması sonucunda toprağın ısınarak kuruması ve güneş ışınlarını yansıtmasıyla kuraklaşma, bitkilerin seyrekleşmesinin yarattığı kısırdöngü çölleşmeye yol açmış olduğu sonucuna varılmıştır.
Makalenin tümü için lütfen tıklayınız
Antik Dönemden Orta Çağa Çevre Sorunları Tarihi
Yorumlarınızı Bizimle Paylaşın
Sadece üyelerimiz yorum yapabilir, hemen ücretsiz üye olmak için Tıklayın