İklim değişikliğinin ekosistemler ve toplum üzerindeki etkileri

26.10.2017
Yazar:
(0) Yorum
591

Bu etkiler adaptasyon önlemleri gerektiriyor. İklim değişikliği Avrupa'da ve bütün dünyada gerçekleşmektedir. Son yıllarda iklim değişikliği en üst değerlere ulaşmış olup ortalama sıcaklık artmış ve yağış düzeni değişmiştir. Buzullar, buz katmanları ve Kutup deniz buzu da tahmin edilenden çok daha hızlı azalmıştır (EEA, 2012a; IPCC, 2014a). İklim değişikliği ekosistemler için, yapılarını ve işleyişlerini riske attığından ve diğer baskılara direncini zayıflattığından, bir stres faktörüdür (EEA, 2012b). Avrupa'daki başlıca biyocoğrafik bölgeler için iklim değişikliğinin önemli gözlenen ve ön görülen etkileri Harita 3.6'de gösterilmiştir. Avrupa denizleri, okyanusların asitleşmesi ve artan su sıcaklıkları sebebiyle iklim değişikliklerinden etkilenmiştir. Kıyı şeritleri de artan deniz seviyeleri, erozyon ve çok daha şiddetli fırtınalar nedeniyle hassaslaşmıştır. Tatlı su sistemleri, Güney ve Doğu Avrupa'da görülen nehir debisindeki azalma ve diğer bölgelerde görülen nehir debisindeki artış yoluyla etkilenmiştir. Tatlı su ekosistemleri ayrıca (özellikle Güney Avrupa'daki) kuraklığın yoğunluğu ve sıklığındaki artış ve su sıcaklıklarındaki artış aracılığıyla etkilenmiştir. Karasal ekosistemler, fenoloji ve dağılımda kaymalar göstermekte ve ayrıca istilacı yabancı türlerden zarar görmektedir. Tarım ise ürün fenolojisindeki kaymalar, uygun ürün alanlarındaki kaymalar, hasattaki değişiklikler ve Güney ve Güneybatı Avrupa'da sulama için artan su talebi sebebiyle etkilenmiştir. Ormanlar; fırtına yapıları, zararlılar,hastalıklar, kuraklıklar ve orman yangınları dolayısıyla etkilenmiştir (EEA, 2012a; IPCC, 2014a).

Ekosistem hizmetlerinin sağlanmasının Akdeniz bölgesi ve dağlık alanlarda iklim değişikliklerine tepki olarak bütün kategorilerde azalacağı tahmin edilmiştir. Ekosistem hizmetlerinin sağlanmasındaki hem kazanç hem de kayıplar diğer Avrupa bölgeleri için de öngörülmüş ve dinlenme ve turizm gibi kültürel hizmetlerin sağlanmasının Kıta Avrupası, kuzey ve güney bölgelerde azalacağı tahmin edilmiştir (IPCC, 2014a). Gelecekte daha kuvvetli ve daha çok sayıda iklim değişikliği etkisi öngörülmektedir. Sera gazı emisyonu bugün dursa bile, iklim değişikliği geçmiş emisyonlar ve iklim sisteminin eylemsizliği nedeniyle yıllar boyunca daha devam edecektir (IPCC, 2013). İklim değişikliğinin azaltılmasının yanında, iklimde halihazırda gerçekleşen değişikliklere ve gelecekteki muhtemel iklim senaryolarına adapte olmak gerekmektedir. Adaptasyon değişen koşullar altında bile mevcut altyapı, doğal çevre ve kültür, toplum ve ekonomi dahil bizim refah içinde yaşamamızı sağlayan farklı değerlerin işleyişini sürdürmeye odaklanmıştır (EEA, 2013c). Genelde, Avrupa'nın uyum kapasitesi dünyanın diğer bölgeleri ile karşılaştırıldığında oldukça yüksektir. Ancak hem gerçekleşmesi olası etkiler hem de uyum kapasiteleri açısından Avrupa'nın farklı kısımları arasında önemli farklar bulunmaktadır (IPCC, 2014a). 2013 yılında, iklim değişikliğine uyum hakkında bir AB Stratejisi kabul edilmiştir. Bu Strateji, ülkelerdeki ana akımı (adaptasyon endişelerinin mevcut sektörel AB politikalarına entegre edildiği süreç) desteklemiş ve ülkelerdeki adaptasyon eylemlerine fon sağlamıştır. Ayrıca araştırma ve bilgi paylaşımını da zenginleştirmiştir. 2014 Haziran itibari ile 21 Avrupa ülkesi ulusal adaptasyon stratejilerini kabul etmiş ve 12 ülke ayrıca bir ulusal eylem planı geliştirmiştir (EEA, 2014n). İklim değişikliği riski veya hassasiyeti değerlendirmeleri 22 ülke için mevcuttur ancak bilgiler genellikle adaptasyonun maliyeti ve faydalarını içermemektedir. Ayrıca deneysel çalışmaların oldukça az olması sebebiyle biyoçeşitlilik üzerinde adaptasyon yönetim eylemlerinin etkileri hakkında bir bilgi boşluğu bulunmaktadır (Bonn et al., 2014). Doğa tabanlı adaptasyonun rolünü geliştirmek için yeşil altyapının geliştirilmesi önemli bir araçtır. Avrupa Komisyonu, Natura 2000 koruma altındaki alanlar ağı için adaptasyon planlaması yapılması amacıyla rehber ilkeler yayınlamıştır (EC, 2013c). İklim değişikliği adaptasyonunun birçok zorluğu bulunmaktadır. Zorluklardan biri çoklu yönetişim seviyeleridir: Avrupa iklim değişikliğinin etkilerine yerel, bölgesel, ulusal ve AB seviyelerinde tepki vermek zorundadır. Diğer bir zorluk ise, etkilenmiş olan birçok farklı sektörel politika alanının entegre edilmesidir: adaptasyon, çoklu sinerjilerin göz önüne alınmasını ve çakışan hedeflerin uyumlaştırılmasını gerektirmektedir. Bu konular özellikle ormanlar tarafından örneklendirilmektedir. Ormanlar, odun ve diğer orman ürünlerinin temini, iklim değişikliğinin azaltılması ve değişikliğe adaptasyon, dinlenme ve turizm fırsatları gibi bir dizi hizmetin sağlanmasında çok işlevsel bir role sahiptir. Ayrıca devasa bir biyoçeşitlilik değerine sahiptir (Forest Europe, UNECE and FAO, 2011