TMMOB Dünya Gıda Günü Etkinliği- Yıldız : Yeni Bir Gıda Jeopolitiği Oluştu
ZMO Önceki dönem başkanlarından "Prof. Dr. Gürol ERGİN anısına" Gıda Mühendisleri Odası ve Kimya Mühendisleri Odası ile ortaklaşa düzenlenen "KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ VE GIDA GÜVENCESİ" temalı Dünya Gıda Günü 2016 Sempozyumunu, 15 Ekim 2016 tarihinde gerçekleştirildi.
Sempozyum, Kimya Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Ali UĞURLU`nun üç Oda adına yaptığı açılış konuşması ile başladı.
TMMOB Yönetim Kurulu Başkanı Emin KORAMAZ, FAO Türkiye Temsilcisi Yuriko SHOJI ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar yardımcısı V.Durali KOÇAK`ın konuşmaları sonrasında, İktisatçı -Yazar Mustafa YAZAR "Türkiye`de 2000`li Yıllar Sonrası Yoksulluk ve Yoksulluk Yönetimi", Hidropolitik Akademiden İnşaat Y. Mühendisi Dursun YILDIZ "Gıda Jeopolitiği ve Türkiye" konulu sunumlarını gerçekleştirdiler.
Su Politikaları Derneği -Hidropolitik Akademi Başkanı Dursun Yıldız sunumunda 21. Yüzyılın başından itibaren hızla değişen yeni Su,Gıda ve Enerji jeopolitiği konusunu ele alarak Yeni Gıda Jeopolitiğini özellikle Afrika eksenli olarak irdeledi.Yeni Jeopolitik eksenin Asya Pasifik'e kaydığını belirten Yıldız ,Gıda jeopolitiğinin ekseninin de Sahra Altı Afrika ve Güney Asya da şekillendiğine vurgu yaptı.
Tarım sektörünün günümüzde çok daha önemli stratejik bir sektör olduğunu belirten Yıldız aşağıdaki bilgileri paylaştı
- Küresel Gıda fiyatları geçen 10 yıl içinde ikiye katlandı
- Gelecek 10 yılda yine ikiye katlanabileceği öngörüsü yapılıyor
- İklim değişimi doğrudan etkili oluyor ve 1 derecelik bir sıcaklık artışı toplam verimde yüzde 10 düşüşe yol açıyor
- Dünya tahıl stokları 10 yılda 107 günden 74 güne geriledi
- Gıda krizinden artık birçok sektör etkileniyor(enerji, su kaynakları, taşımacılık, sağlık )
- Ekonomik krizler , ekolojik sorunlar , nüfus patlaması, enerji, su, gıda krizleri kesişmeye başlıyor..
- Tarımsal faaliyetler ve gıda üretimi, yeniden bir ekonomik rekabet ve siyasi mücadele alanı haline geldi
- Azgelişmiş ülkelerde satın alınan veya kiralanan büyük tarım arazileri yeni sömürgeci bir politikanın altyapısını oluşturuyor.
Sunumunda Ulusötesi şirketler çeşitli yöntemlerle farklı ülklerde yeni topraklar ediniyor.Yerel halk bu kaynaklardan yoksun kalıyor. Böylece kaynak paylaşımı rekabeti içinde yeni bir gıda jeopolitiği oluşuyor diyen Yıldız ,BM Raporlarının gelişmekte olan ülkelerdeki tarım ve gıda üretimine yönelik yabancı sermaye akışında önemli artışlar olduğunu ortaya koyduğunu söyledi.
Dünyanın önde gelen çok uluslu şirketlerinin özellikle Afrika, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya ülkelerinde milyonlarca hektarlık tarım arazisi kiralayarak gıda ürünlerine yatırım yaptığını ve bu şekilde ticarete konu edilen tarım arazisinin 227 Milyon hektara ulaştığını belirten Yıldız ,iklimsel değişiminin yarattığı belirsizliğin bu paylaşım rekabetini keskinleştirdiğine vurgu yaptı.
Dünyada şimdiye kadar 227 milyon hektar arazinin yabancı dev şirketlerin eline geçtiğini ,bunun %70’inin 11 ülkede yer aldığını ,bu kiralama işlemlerinin 2008 yılından sonra arttığını ,2000 den bu yana kiralanan veya satın alınan arazilerin %44’ünün Afrika’da %37’sinin de Asya’da olduğunu ifade eden Yıldız ABD’li şirketlerin 2000 yılından bu yana 3,15 milyon hektar arazi kiralamış olduğunu belirtti.
ABD’den Texsas’lı bir şirketin Sudan’da kiraladığı 600 000 hektar ile en geniş araziyi kiralayan şirket olduğunu açıklayan Yıldız ,arazi kiralama anlaşmalarının muğlak ve belirsizliklerle dolu olduğunu ve Arazilerde daha çok gıda ürünü, biyoyakıt ürünü ve belirtilmeyen ürünler yetiştirildiğini söyledi.
Sunumunda Gıda ,Enerji,Su Jeopolitiği ilişkisi ve güvenliğine de vurgu yapan Yıldız , sunumunun son bölümünde Türkiye tarımına da değindi. Türkiye'de İklim değişiminden en çok etkilenecek sektörlerin başında tarım sektörü gelmesine rağmen bu konudaki eğitim ve adaptasyon çalışmalarının yetersiz kaldığını belirtti.
Dursun Yıldız konuşmasında Su Politikaları Derneğinin Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği ile birlikte gerçekleştirdiği "İklim Değişimine Uyum ve Farkındalık Projesi" kapsamında çiftçilerle yapılan anketin sonuçlarını da açıkladı. Bu sonuçlara göre ankete katılan Çiftçilerin %76'sının bu konudaki bilgilendirmenin yetersiz olduğunu belirttiğini ileri süren Yıldız aşağıdaki genel değerlendirmeyi yaparak sunumunu tamamladı
- Gıda üretimine elverişli topraklar üzerinde rekabet keskinleşiyor ,
- Devletler bir taraftan kendi topraklarını korurken Afrika gibi yoksul ülkelerde kendi halklarının gereksinimlerini karşılamaya yönelik yeni toprakları edinmeye, yerel halkı da bu kaynaklardan yoksun bırakma pahasına ele geçirmeye çalışıyorlar.
- Böylece kaynak paylaşımı rekabeti içinde yeni bir gıda jeopolitiği oluşuyor.
- Mali spekülatörlerin fiziki piyasalardan bağımsız hareketleri fiyatları zorlayarak sorunu daha da ağırlaştırıyor...
- Enerji, su, gıda krizleri kesişmeye başlıyor...
Konuşmasının sonunda bir süre önce Yaşamını yitiren ZMO'nun eski başkanlarından Prof Dr Gürol Ergin'i saygı ve rahmetle andığını belirten Yıldız onun anısına düzenlenen bir toplantıya katkıda bulunmanın kendisi için bir onur olduğunu söyledi.
Bu sunumlardan sonra Sempozyum 2 Oturum şeklinde devam etti.
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf SONGÜL ‘ün Oturum Başkanlığında sürdürülen "Yoksullaşan Türkiye`de Gıda Hakkı" temalı I. Oturumda;
AÜ Ziraat Fakültesi`nden Prof.Dr. Mehmet ERTUĞRUL "Yükselen Hayvansal Ürün Fiyatları-Kırmızı Et"
Ankara Üniversitesi önceki dönem Rektörü Prof.Dr. Cemal TALUĞ "Gıda ve Tarım Sisteminde Etik Sorun Alanları"
Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi`nden Prof.Dr. Ahmet ŞAHİNÖZ "Dünya Tarımında Değişen Paradigmalar ve Gıda Güvencesi"
Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Üyesi Kemal Zeki TAYDAŞ "Gıda Hakkı" konulu sunumlarını paylaştılar.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Özden GÜNGÖR` ün Oturum Başkanlığında sürdürülen " İklim Değişikliğinin Gıda ve Tarıma Etkileri" temalı II. Oturumda;
Meteroloji Mühendisleri Odası eski dönem Yönetim Kurulu Başkanı İsmail KÜÇÜK "Gıda Güvencesinde , Değişen İklimin Ardındaki Gerçekler",
Boğaziçi Üniversitesi "İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi" Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat TÜRKEŞ "İklim Değişikliğinin Gıda ve Tarıma Etkileri"
FAO Türkiye Temsilci Yardımcısı Dr. Ayşegül AKIN "İklim Değişikliği: FAO`nun Bakış Açısı"
Sabancı Üniversitesi, İstanbul Politikalar Merkezi`nden Dr. Ethemcan TURHAN "Emekle Ekmek Arasında: Küresel İklim Adaleti Ve Mevsimlik Tarım İşçiliği" konulu sunumlarını paylaştılar.
Oturumların ardından, tartışma ve soru cevap şeklinde sürdürülen sempozyum, Ziraat Mühendisleri Odası önceki dönemler Yönetim Kurulu Başkanı olan Doç. Dr. Gökhan GÜNAYDIN`ın "Prof. Dr. Gürol Ergin anısına… Türk Tarım Sektörü ve Gıda Güvencesi" konulu konuşması ile sona erdi.
Yorumlarınızı Bizimle Paylaşın
Sadece üyelerimiz yorum yapabilir, hemen ücretsiz üye olmak için Tıklayın