Suyun "Gerçekçi" Fiyatlandırılması Üzerine !
Dursun YILDIZ Yrd. Doç. Dr.Nuran Çakır YILDIZ
Su Politikaları Uzmanı İstanbul Üniversitesi SBMYO
Hidropolitik Akademi Başkanı Pazarlama Böl. Bşk .
ÖZET
Yeryüzündeki tatlı su kaynakları 20. Yüzyılın son çeyreğinden başlayarak uluslararası ticari ve siyasi politikaların daha fazla ilgi alanı olmaya başlamıştır. 21. yüzyılda su kaynakları üzerinde artan iklim değişimi,nüfus artışı,kentleşme,kirlilik,gibi tehditler suyu stratejik bir doğal kaynak haline getirmiştir.Bu arada su hizmetlerinin özelleştirilmesi uygulamaları da artmış ve su hizmetleri yönetiminde özel sektörün dahil olduğu çeşitli modeller (Yİ,YİD,İHD,PPP) geliştirilmiştir.
Bu gelişmelere su-enerji-gıda-çevre arasında artan ilişki de eklenmiş ve son dönemde
"suyun fiyatının tam maliyet esasına göre belirlenmesi" konusunda çeşitli yaklaşımlar getirilmeye ve çalışmalar yapılmaya başlanmıştır.
Su'yun birçok sektör için temel bir girdi olması ve canlılar için de yaşamsal ve talebi sürekli bir kaynak olması suyun gerçekçi fiyatlandırılmasını oldukça zorlaştırmaktadır. Suyun fiyatlandırılmasında kullanılmak üzere bazı maliyetler tanımlanmaya başlanmış ancak şimdiye kadar standart gerçekçi bir fiyatlandırma modeli ortaya konulamamıştır. TBMM'deki Su Yasası tasarısının kabulü ve su yönetimindeki idari ve yasal geçiş döneminin tamamlanması ile bu konu ülkemizin su yönetimi kurumlarının da gündeminde yer almaya başlayacaktır.Bu nedenle bu konuda Tam Maliyet, Kaynak Maliyeti vb "temel kavramların tanımlanması",fiyatlandırmada hangi metodun kullanılması gerektiği ,yapılan fiyatlandırmanın ne denli gerçekçi olacağı gibi konuların incelenmesinde yarar bulunmaktadır. Bu makale bu amaca yönelik bir ön çalışma niteliği taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Su Fiyatı,Kaynak Maliyeti,Çevre Maliyeti,Tam Maliyet
- Suyu fiyatlandırmanın amacı
Suyun fiyatlandırılmasının amacı esas olarak bu hizmetin ele alınış şekline göre değişmektedir. Su hizmetlerinin bir kamu hizmeti olduğu anlayışına sahip olanlar suyun serbest piyasa kurallarına göre fiyatlandırılması ve bunun üzerinden kar elde edilmesine karşı çıkmakta ve "fiyatlandırma " yerine kamu yönetimlerinin suya "uygun bir bedel " taktir etmesi gerektiğini ileri sürmektedir.
Su hizmetlerinin özel sektör eliyle daha çok kişiye daha kaliteli bir şekilde verilmesinin daha doğru bir yöntem olacağını düşünen kesimler ise suyun fiyatının piyasa koşullarına göre belirlenmesi gerektiğini ileri sürmektedir.Bu görüşü savunanlar aynı zamanda suyun fiyatlandırılmasının " su'da talebin yönetiminin önemli bir unsuru olduğunu öne sürmektedir.
Bu iki bakış açısı ele alındığında suyun fiyatının belirlenmesinde iki farklı amacın mevcut olduğu görülmektedir.Bunlardan ilki su hizmetlerinden hiçbir kar etme amacı gütmeden sadece işletme giderlerini tahsil ederek sosyal bir politika ile suyun ödenebilir hizmet bedelini taktir etmektir. İkincisi ise su hizmetlerinden ticari bir kar elde edecek şekilde su fiyatının belirlenmesidir.
Makalenin tümünü okumak için tıklayınız
Suyun Gerçekçi Fiyatlandırılması Üzerine
.jpg)
Yorumlarınızı Bizimle Paylaşın
Sadece üyelerimiz yorum yapabilir, hemen ücretsiz üye olmak için Tıklayın